Hoe vaak hoor je dat wel in de uitdrukkingen van mensen, of je even normaal wil doen of een antwoord als “gewoon”. Meer en meer fascineert mij hoe mensen zich uitdrukken in de woorden, maar soms niet eens meer zich ervan bewust zijn wat ze nu zeggen. Maar als je vraagt wat normaal is, word daarin een zwart-wit beeld gemaakt van goed en fout. Zo vinden mensen het allemaal niet normaal dat er aanslagen en terreur in hoog tempo vermeerderd. We drukken direct die stempel erop, maar ik hoor eigenlijk niemand die de diepere vragen erachter stelt.
Als ik kijk alleen naar het woord normaal, is dat iets wat vanuit je eigen referentiekader word bepaald wat jij zelf of de maatschappij als vanzelfsprekend acht: het is dus een verwachting van een bepaalde gedraging of situatie. In de huidige tijd met veel terreur en geweldsmisdrijven word alles per definitie vanuit “normaal” afgekeurd. Maar ben ik dan de enige die zich dan afvraagt wat die mensen die de daden pleegt, zover hebben kunnen komen dat zij onschuldige mensen willen doden? Of zichzelf doden om andere mensen te kunnen doden? Wat drijft iemand daarin? En hoe heeft het kunnen gebeuren dat iemand zo ongelukkig is dat hij of zij overgaat naar een organisatie die tegen alles is wat niet hun ideologie heeft? De enige informatie die gedeeld word na een terreurdaad van iemand is wie het was, waar ze vandaan kwamen en of ze banden hebben met IS. Maar hoe kan het dan toch dat IS steeds nog mensen kan vinden die zichzelf willen opofferen tegen onschuldige mensen? We vinden het niet normaal als maatschappij, maar is het dan wel normaal te noemen dat mensen dermate ongelukkig zijn dat zij zich tegen hun maatschappij gaan keren? Hoe kan het dan toch dat zoiets niet word opgemerkt of dat mensen zich gehoord voelen. Ik denk dat het vooral heel jammer is. Wanneer je weet wat de drijfveren zijn en de eerste signalen, kun je daar wellicht wat mee doen als maatschappij… Maar dat is dan ook maar slechts mijn gedachte hierover.
Doe ‘ns effe normaal!
Ik wilde deze blog eens wijden aan normaal, patronen en verwondering. Vaker valt mij op dat mensen hun eigen normaal waarden willen opleggen naar anderen. Maar waarom eigenlijk? Zoals ik al schreef is normaal iets wat vanuit de eigen gedachtegang of vanuit de maatschappij word opgelegd als een verwachting. Alsof we in bepaalde gangen en straten moeten lopen omdat het van ons verwacht word. Doe je dat niet, dan ben je abnormaal of raar, waar direct een negatieve lading aan word gegeven. Ik vind dat persoonlijk erg jammer. Ik probeer zelf dan ook zoveel mogelijk bepaalde woorden uit mijn geschrift en gesprekken te weerhouden, omdat ze allen hetzelfde aanduiden: dat het gedrag of situatie als vanzelfsprekend word ervaren en dat is het niet. Woorden die ik zoveel mogelijk vermijd zijn bv. “gewoon”, “(na)tuurlijk”, “vanzelfsprekend” of “normaal”. In sommige zinnen zijn de woorden niet te vermijden, maar dan gaat het om een feitelijke context waar een wetenschap aan vooraf gaat. Maar als het gaat om gedrag, emoties en situaties die ontstaan vanuit gedrag en emoties gaat het eigenlijk niet op voor mijn gevoel. Mijn vraag aan jou: wat vind jij zelf “normaal”?
We vergeten ons te verwonderen
We vergeten vaker om ons te verwonderen, ontvankelijk een nieuwe situatie in te stappen zonder vooraf daar al een oordeel op te plakken of een verwachting te hebben. Dat is ook niet de makkelijkste opgave om je eigen gevoel en je rationele kant nog even uit te zetten voor we er een label op plakken en in onze “kaartenbak” in de hersenen een vergelijkbare situatie op te zoeken om er een soortgelijke stempel op te kunnen zetten. Zodra dit kan, kun je je laten verwonderen, iets wat een positieve ervaring is wat buiten je verwachting lag. Het is overigens wat anders dan bewonderen, want daarin bewonder je vaak een prestatie van iets of iemand aan de hand van je verwachting.
Daarbij is de uitdrukking “Gevoel moet gevoeld worden” iets wat mij helpt om me te kunnen verwonderen: door mijn gevoel de vrije loop te kunnen laten gaan, kan het zowel positief als negatief uitpakken, al ga ik zelf uit van het positieve. Door mijn gevoel te volgen, geef ik mij de mogelijkheid om open ergens in te stappen en mij te verwonderen over situaties en mensen. Of mij te laten verwonderen door hoe dieren in de natuur zijn. Verwondering geeft mij blije gevoelens en is voor mij daarom ook meer positief. Zelf ervaar ik het, door ontvankelijk mij op te stellen dat er juist hele leuke contacten uit voort komen. Wel heb ik inmiddels ook ervaren dat dit ook afhangt van je gesprekspartner: als deze niet ontvankelijk is en overal labels op plakt, dit niet ten goede komt aan de een verwonderend gesprek, daar de ander dan al randvoorwaarden heeft gemaakt voor het gesprek.
Waar kun jij je over verwonderen?