Wie kent het niet? De app WhatsApp welke gebruikt word door ruim een miljard gebruikers over de gehele wereld. Het is een prachtig mooi berichtensysteem waarbij je door gebruik van internet of wifi gratis gebruik van kan maken. Zelf heb ik het ook gebruikt, tot 2014… Toen werd bekend dat de Facebook groep Whatsapp heeft gekocht en met de nodige gevolgen van dien. Ik gebruik dan ook tegenwoordig Telegram als messenger. Wanneer mensen vragen om even te appen, moet ik nee verkopen. Vervolgens moet ik mij verdedigen waarom ik het als “jongere” niet gebruik ten aanzien van mijn oudere collega. En hoewel ik het zo goed als mogelijk uitleg, begrijpen mijn oudere collega’s er nog niets van.
Wat is nu daadwerkelijk aan de hand?
Wanneer je je aanmeld en akkoord gaat met de algemene voorwaarden of nog belangrijker, de privacy policy van WhatsApp lees ik allerlei zaken waar ik het niet mee eens ben. Echter kun je dit niet uitschakelen waardoor je verplicht bent om eraan mee te werken. WhatsApp is onderdeel van de Facebook groep. Onder deze groep vallen o.a. Facebook, WhatsApp en Instagram. En zoals verwacht, kreeg de Facebook groep een boete in mei 2017 van 110 miljoen euro. Niet dat dat veel doet op de miljarden inkomsten die Facebook genereert, maar het is niet voor niets. WhatsApp registreert heel veel gegevens. Nu ben ik zelf vrij open zoals in deze blogs of doe ik actieve bijdragen aan Google Maps. Ik ben dan ook niet expliciet tegen het volgen van mijn mobiele telefoon. Sterker nog: ik maak er ook dankbaar gebruik van op het moment dat ik Google Maps gebruik als navigatie of gebruik ik de app AndroidLost op het moment dat ik mijn telefoon zou verliezen om te kunnen traceren. Waar ik het niet mee eens ben is wat er vervolgens met de gegevens gebeurd. En ja, ik besef dat niet alles af te sluiten is, maar dat is het probleem ook niet: het gaat om de keuze die ik graag zelf wil kunnen maken van losse apps.
Wat is er dan mis met WhatsApp?
In de privacy policy van WhatsApp is goed te lezen wat zij zoal verzamelen aan gegevens. Zo registreert WhatsApp bij het gebruik van de app:
- Je telefoonnummer en je geeft tevens toestemming aan WhatsApp dat zij in jouw telefoonboek mogen neuzen naar telefoonnummers van anderen.
- Berichten worden volgens WhatsApp niet bewaard, behalve als het populaire berichten of foto’s zijn, dan worden ze wel bewaard. Zij stellen dat berichten versleuteld zijn… Maar dit kun je discutabel stellen (lees verderop waarom).
- WhatsApp verzamelt automatisch dienstgerelateerde, diagnostische en prestatiegegevens. Oftewel: hier word al een logboek aangehouden over hoe je de app gebruikt.
- WhatsApp registreert het apparaat- en verbindingsgegevens. Dit omvat informatie zoals het hardwaremodel, besturingssysteeminformatie, browsergegevens (welke websites je o.a. bezoekt), het IP-adres, mobiele netwerkinformatie, waaronder het telefoonnummer, en apparaatidentificatiemiddelen. Ook worden cookies geregistreerd om gegevens te onthouden.
- WhatsApp registreert gegevens via anderen over jou, bijvoorbeeld je telefoonnummer.
- Je geeft toestemming aan “externe leveranciers” (wie dit ook mogen zijn) die WhatsApp ondersteunen, exploiteren, ondersteunen en aan prijst. Deze bedrijven mogen informatie over jou aan WhatsApp verstrekken. Wat dit precies is, blijft wat vaag.
- WhatsApp biedt geen banners aan van derden in de app, daarentegen worden je berichten wel degelijk geanalyseerd door WhatsApp.
- WhatsApp biedt de mogelijkheid om commerciële berichten te ontvangen (of te zenden door bedrijven) waarbij de aanbieding van een bedrijf wellicht interessant is voor de ontvanger.
- WhatsApp registreert diverse accountinformatie. Hiertoe behoren gegevens zoals je telefoonnummer, profielnaam en -foto, online status en statusbericht, de ‘Laatst gezien’-status en leesbewijzen kunnen beschikbaar zijn voor iedereen die de app gebruikt.
- Bij de wet- en regelgeving zegt WhatsApp letterlijk: “We kunnen uw informatie verzamelen, gebruiken, bewaren en delen.” Je kunt je daarom afvragen wat er dan waar van is dat berichten zoals eerder gesteld niet bewaard zouden worden door WhatsApp.
- WhatsApp, of eigenlijk de Facebook bedrijvengroep gebruikt de informatie om advertenties op jou af te stemmen. Dit staat er letterlijk in de policy: “Facebook en de andere bedrijven in de Facebook-bedrijvengroep kunnen ook informatie van ons gebruiken om uw ervaringen binnen hun diensten te verbeteren zoals door het doen van productsuggesties (bijvoorbeeld voor vrienden of connecties of interessante inhoud) en door het tonen van relevante aanbiedingen en advertenties.” Oftewel: wanneer je in je persoonlijke kringen via Facebook laat weten dat je het Syndroom van Klinefelter hebt en je wilde dit klein houden, staat dit geregistreerd bij Facebook, waardoor zij deze informatie benutten om adverteerders op tags (die je als adverteerder kan selecteren) jou te bereiken.
De consumentenbond deed al onderzoek
De consumentenbond deed al eens onderzoek naar het delen van informatie naar adverteerders. Of eigenlijk, adverteerders kunnen een target plaatsen op iets wat voor jou wellicht erg persoonlijk en privacy gevoelig is. Lees het artikel (met filmpje) op deze webpagina.
Waar ik moeite mee heb
Waar ik dus moeite mee heb is wat WhatsApp zoveel gegevens deelt met mensen of ondernemingen waar ik vervolgens geen zicht meer op heb of mijn gegevens en content laat gebruiken voor een target van een adverteerder. Maar ook dat mijn telefoonboek in mijn telefoon word bekeken waar ik zelf ook telefoonnummers in heb staan van zakelijke contacten of contacten van mijn werk.
Zijn er alternatieven?
Ja zeker!
Telegram
Ik gebruik zelf al sinds 2014 de app Telegram. De app is wel een stuk kleiner dan WhatsApp met zo’n 100 miljoen gebruikers (in 2016). Telegram zegt over het delen van gegevens het volgende: “We never share your data with anyone. To this day, we have disclosed 0 bytes of user data to third parties, including governments.” Echter heeft Telegram mij meer te bieden. Zo kan ik een zogenaamde “geheime chat” starten met zelfvernietigende berichten. Nadat een bericht gelezen is, gaat een timer lopen (zoals bij snapchat) en word het bericht verwijderd. Ook kunnen de deelnemers van de chat geen screenshots maken en is de chat volledig gecodeerd. Wel is Telegram een cloud service, dus gewone berichten worden op de server bewaard van Telegram. Maar dan nog: zij doen er vervolgens niets mee als het gaat om de gegevens te delen met derden. Bovendien hoef je niet persé je telefoonnummer te delen met Telegram: je kunt ook anderen vinden op basis van een gebruikersnaam. Qua vormgeving en wijze van berichten verzenden heeft het veel weg van WhatsApp. Hoewel dit in de basis met alle messengers is: je hebt een tekstvak en een verzendknop.
Kik
Een ander alternatief op WhatsApp zou ik stellen dat dit Kik is. Kik werkt uitsluitend op basis van een gebruikersnaam en word niet gekoppeld aan een telefoonnummer. Dit is met name ideaal wanneer je online iemand hebt getroffen en je wil verder praten maar het uitwisselen van een telefoonnummer nog te vroeg is. Ook is het een optie om je telefonische contacten in te laden, waar bij andere apps dit vaak een verplicht onderdeel is. Kik richt zich wel voornamelijk op tieners, maar oudere mensen kunnen de app natuurlijk wel gewoon gebruiken.